Naast de traditionele woonvormen vind je in Brussel nog enkele alternatieve woonvormen voor ouderen.
Publieke en private initiatiefnemers bieden groepswonen aan voor ouderen. De publieke initiatieven zijn uitgewerkt en in beheer van een OCMW of andere gemeentelijke dienst, een lokale sociale huisvestingsmaatschappij of een vzw. Private actoren zijn o.a. burgerinitiatieven, vzw’s of vennootschappen. Elk project of initiatief heeft zijn specifieke eigenheid en model, vaak individuele woningen met gedeelde ruimte.
Eén actor op het terrein heeft een model ontwikkeld dat ze in elk van hun projecten toepast. Abbeyfieldhuizen staan voor een woonconcept voor 55-plussers, geïnspireerd door het idee van zelfstandig samenwonen in een stimulerende en verrijkende levensomgeving. Het brengt evenwicht tussen het zelfstandig private leven, het leven met anderen en de buurt. De sociale en dynamische interactie draagt bij tot een gezonde en veilige toekomst voor de bewoners.
In een Abbeyfieldhuis heeft elke oudere zijn eigen flat of appartement, maar er is tevens een gemeenschappelijke ruimte. In de huurprijs zijn de huur van de private wooneenheid en een aandeel in het gemeenschappelijke vervat, evenals het onderhoud en de herstellingen. Voor het samenleven wordt een apart budget voorzien en elk huis heeft een eigen dynamiek. De bewoners beheren in onderling overleg en met steun van de overkoepelende organisatie hun huis en kiezen samen de nieuwe bewoner(s).
Enkele voorbeelden:
– www.abbeyfield.be “Entre Voisins” in Etterbeek
– www.abbeyfield.be “Martin-Pêcheur” in Watermaal-Bosvoorde
– www.abbeyfield.be “Ithaca” in Neder-Over-Heembeek
Hier wonen twee gezinnen samen in autonome wooneenheden, waarbij de oudere of een ouder echtpaar op de gelijkvloerse verdieping van de woning woont en een jong echtpaar of gezin de verdieping betrekt. Deze woonvorm kan deel uitmaken van een woonproject of een sociale woonwijk, maar het kan eveneens een privaat initiatief zijn.
Indien er een familiale band tussen de twee gezinnen bestaat, noemt men deze woonvorm duplex wonen.
In de Brusselse Huisvestingscode is er een specifieke definitie voor dit soort woonvorm. De ordonnantie van 11 juli 2013 definieert het als volgt: Intergenerationele woning : gebouw met minstens twee woningen, waarvan er één wordt betrokken door een persoon ouder dan vijfenzestig jaar en waarbij de gezinnen wederzijdse diensten verlenen die zijn opgenomen in een schriftelijke verbintenis, een overeenkomst, een huishoudelijk reglement of een ander soortgelijk instrument.
In Vlaanderen heet het zorgwonen en zijn er specifieke regels die het eenvoudiger maken. Het omvormen van een eengezinswoning tot een tweegezinswoning is echter altijd beperkt in de tijd en onlosmakelijk verbonden met de zorgwoning.
Meer informatie vindt u hier.
Gemeenschappelijk wonen (of wonen in gemeenschap) is een woonformule waarbij een aantal (valide) ouderen samenwonen in één huis met de bedoeling zo lang mogelijk voor elkaar te blijven zorgen of gewoon van elkaars gezelschap te genieten. In de meeste gevallen zijn het kleinschalige, huiselijke projecten, waar elk individu een eigen kamer of flat heeft waar het private leven gewaarborgd is. Alle bewoners kunnen gebruik maken van de gemeenschappelijke ruimten en voorzieningen waardoor er een vorm van verbondenheid en wederzijdse dienstverlening ontstaat tussen de bewoners.
Alle projecten groepswonen krijgen begeleiding van professionele hulpverleners, eventueel aangevuld met enkele vrijwilligers.
Groepswonen kan het gezamenlijk initiatief zijn van een aantal ouderen, een OCMW, een gemeente, een huisvestingsmaatschappij of een particulier.
Deze woningen zijn volledig autonoom, maar in een groter geheel gebouwd zijn. De woningen (appartementen) liggen vaak naast of in de onmiddellijke buurt van een residentiële voorziening (woonzorgcentrum) waardoor de bewoner een beroep kan doen op de diensten van die instelling. Groepen van assistentiewoningen hebben gemeenschappelijke ruimtes ten behoeve van de bewoners. Er gelden een aantal regels om een erkenning van overheidswege te krijgen. Deze erkenning biedt een garantie voor de bewoners. In Vlaanderen en Brussel is het aanbod groot. Zowel in een huur- als koopmodel en variërend in prijzen.
Info Vlaamse Overheid: https://www.zorg-en-gezondheid.be/norminterpretaties-voor-de-groepen-van-assistentiewoningen